تفسير جامع، ج‏7، ص: 20

سوره الرحمن‏

سوره الرّحمن در مكه نازل شده هفتاد و هشت آيه و سيصد و پنجاه و يك كلمه و هزار و ششصد و سى و شش حرف است.

 خلاصه مطالب سوره الرحمن عبارت است از احسان و انعام پروردگار بر بندگان خود و دلايل توحيد و خداشناسى و اعاده خلايق پس از فناى آنها و وعد و وعيد و اوصاف بهشت و حور العين.

تفسير جامع، ج‏7، ص: 22

َ خَلَقَ الْإِنْسانَ 3 عَلَّمَهُ الْبَيانَ (4)

 از حسين بن خالد روايت كرده گفت معناى آيات فوق را از حضرت رضا عليه السّلام سؤال نمودم فرمود خداوند قرآن را برسولش محمّد تعليم فرمود و مقصود از انسان در اينجا وجود مقدس امير المؤمنين عليه السّلام است پروردگار آموخت بآنحضرت بيان هر چيزيكه مردم بآن محتاجند از احكام دين و دنيا و معاش و معاد و اخبار گذشته و حوادث آينده.

تفسير جامع، ج‏7، ص: 24

وَ النَّجْمُ وَ الشَّجَرُ يَسْجُدانِ وَ السَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَعَ الْمِيزانَ أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزان‏6-8

محمّد بن عباس از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده فرمود نجم رسولخدا است پروردگار در چند موضع از قرآن آنحضرت را نجم ناميده يكجا فرمود وَ النَّجْمِ إِذا هَوى‏ در جاى ديگر فرمود وَ عَلاماتٍ وَ بِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ و شجر وجود مقدس امير المؤمنين است و ائمه طاهرين كه بمقدار چشم بهم زدن خدا را معصيت نكردند و مراد از آسمان پيغمبر اكرم است خداوند او را بلند گردانيد و ميزان امير المؤمنين است منصوب نمود او را پروردگار براى خلايق بعد از رسول اكرم أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزانِ يعنى معصيت و طغيان و نافرمانى نكنيد در باره امام‏

 وَ أَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَ لا تُخْسِرُوا الْمِيزانَ 9  يعنى از راه عدل و انصاف مطيع و فرمانبردار امام باشيد و از او پيروى كنيد و هرگز در حق امير المؤمنين و فرزندانش تعدى و ستم ننمائيد

تفسير جامع، ج‏7، ص: 26

 رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَ رَبُّ الْمَغْرِبَيْن‏17

 ابى بصير ذيل آيه فوق از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده فرمود مشرقين رسول خدا و امير المؤمنين و مغريين امام حسن و امام حسين است‏

تفسير جامع، ج‏7، ص: 28

 مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيانِ بَيْنَهُما بَرْزَخٌ لا يَبْغِيان 19-20

طبرسى از ابن عباس روايت كرده گفت شنيدم پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بحضرت فاطمه (ع) ميفرمود ايدختر عزيزم بشوهرت على دل خوش‏دار بخدا قسم على سيد و بزرگ مرد دنيا و آخرت است در اين اثنا آيه فوق نازلشد فرمود ما درياى علم على بن أبي طالب را با درياى حلم و عصمت فاطمه زهرا بهم در آميخته و مخلوط نموديم و از آنها لؤلؤ و مرجان يعنى حسن و حسين را بيرون آورديم‏

 حضرت صادق عليه السّلام فرمود على و فاطمه دو درياى عميقى هستند كه هيچكدام از آنها بديگرى ظلم و ستم ننمودند و بيرون آمد از ايشان حسن و حسين دو لؤلؤ و مرجان.

تغلبى كه از علماء عامه است ذيل آيه فوق از سعيد بن جبير روايت كرده گفت‏

 پيغمبر فرمود على و فاطمه دو درياى علم و حلم و نبوت هستند كه خداوند از ايشان لؤلؤ و مرجان حسن و حسين را بيرون آورد و واسطه ميان آنها من هستم‏

تفسير جامع، ج‏7، ص: 30

 وَ يَبْقى‏ وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِكْرام‏27

 ابن بابويه ذيل آيه فوق از عبد السلام هروى روايت كرده گفت حضور حضرت رضا عليه السّلام عرض كردم چيست معناى روايتى كه گفته‏اند ثواب گفتن كلمه لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ نظر كردن بوجه اللّه است فرمود اى ابا صلت هر كس وصف كند خدا را بوجه مانند وجوه مردم او كافر است وجه خدا پيغمبران و جحتهاى او ميباشند كه بوسيله ايشان مردم بخدا و دين و معرفت او توجه پيدا مى‏نمايد و حضرت امام زين العابدين فرمود ما ائمه وجه خدا هستيم مردم بوسيله ما بايد متوجه پروردگار شوند

تفسير جامع، ج‏7، ص: 31

سَنَفْرُغُ لَكُمْ أَيُّهَ الثَّقَلانِ‏31

 ايطايفه جن و انس بزودى بحساب كار شما خواهيم پرداخت- محمّد بن عباس ذيل آيه فوق از زراره روايت كرده گفت معناى آيه را از حضرت باقر عليه السّلام سؤال نمودم فرمود ثقلين ما ائمه اهل بيت هستيم و كتاب خدا شاهد بر اين فرمايش پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم است كه فرمود:  انى نارك فيكم الثقلين كتاب اللّه و عترتى اهل بيتى-

من ميان شما مردم دو چيز پر بها بامانت ميگذارم يكى كتاب خدا و ديگرى عترت و اهل بيت من است‏

تفسير جامع، ج‏7، ص: 31

 يا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ تَنْفُذُوا مِنْ أَقْطارِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ فَانْفُذُوا لا تَنْفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطانٍ 33 

ايطايفه جن و انس اگر ميتوانيد در اطراف زمين و آسمانها برويد و از قبضه قدرت خداوند بيرون رويد و البته هرگز نميتوانيد بيرون برويد مگر با حجت على بن ابراهيم ذيل آيه فوق از حضرت باقر عليه السّلام روايت كرده فرمود روز قيامت آسمان دنيا بر زمين احاطه نمايد و آسمان دوم بآسمان دنيا و همچنين تا آسمان هفتم بآسمان ششم پس از آن منادى از طرف پروردگار ندا كند اى جن و انس اگر ميتوانيد بگريزيد از اطراف آسمانها بيرون رويد ولى هرگز نميتوانيد بيرون برويد مگر با حجت- راوى ميگويد پس از اين فرمايشات حضرت باقر عليه السّلام  گريه كرد عرض كردم فدايت گردم ايفرزند رسولخدا در آن وقت پيغمبر و امير المؤمنين كجا هستند فرمود آن بزرگواران بر منبرى از نور نشسته‏اند تمام مردم خائف و ترسناك و محزون هستند جز پيغمبر و عترت او آنگاه تلاوت نمود آيه مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْها وَ هُمْ مِنْ فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ 89 نمل   و فرمود ولايت امير المؤمنين حسنه است‏

تفسير جامع، ج‏7، ص: 32

فَيَوْمَئِذٍ لا يُسْئَلُ عَنْ ذَنْبِهِ إِنْسٌ وَ لا جَان‏39 ٌّ

 ابن بابويه ذيل آيه فوق از حضرت رضا عليه السّلام روايت كرده فرمود هر كس داراى ولايت امير المؤمنين عليه السّلام باشد و از دشمنان ما ائمه بيزارى بجويد و حلال بداند حلال خدا را و حرام بداند حرام او را و گناهى مرتكب شود كه در دنيا توبه نكند پروردگار او را در عالم برزخ بكيفر آن گناه عذاب مينمايد روز قيامت وقتى از قبر بيرون آيد گناهى بر او نباشد تا مورد پرسش و مجازات واقع گردد

تفسير جامع، ج‏7، ص: 33

يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيماهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّواصِي وَ الْأَقْدام‏41

شيخ مفيد در اختصاص ذيل آيه فوق از معوية بن عمار روايت كرده گفت حضرت صادق فرمود اى معويه مردم اين آيه را چگونه تفسير ميكنند؟ عرض كردم ميگويند خداوند ميشناسد روز قيامت مردم را از سيمايشان فرمود دروغ ميگويند آيا خداوندى كه مخلوقات را آفريده‏

محتاج است بر اينكه آنها را از سيمايشان بشناسد عرض كردم ايفرزند رسول خدا پس معناى آيه چيست؟ فرمود زمانى كه قائم ما آل محمّد عجل اللّه تعالى فرجه قيام كرد خداوند سيماى دشمنان ما را بايشان مى‏شناساند پس امر ميكند بآنحضرت كه آنها را گرفته با شمشير سرشان را از تن جدا كنند و اينحديث را نعمانى در كتاب غيبت و صفار در بصائر الدرجات روايت كرده‏اند

   تفسير جامع، ج‏7، ص: 35

 تَبارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ 78 

بزرگوار و مبارك نام پروردگار تو است اى انسان كه صاحب جلال و عزت و احسان و كرامت است.

در بصائر الدرجات ذيل آيه فوق از حضرت باقر عليه السّلام روايت كرده فرمود كه ما جلال خدا و كرامت او هستيم كه پروردگار به بندگان خود در اثر فرمانبردارى و اطاعت از ما بآنها كرامت و عطا فرموده است.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: