تفسير جامع، ج‏6، ص: 255

فَإِمَّا نَذْهَبَنَّ بِكَ فَإِنَّا مِنْهُمْ مُنْتَقِمُونَ أَوْ نُرِيَنَّكَ الَّذِي وَعَدْناهُمْ فَإِنَّا عَلَيْهِمْ مُقْتَدِرُونَ   32-33   اگر ما ترا بجوار رحمت خود ببريم و تو از اين كفار انتقام نكشيده باشى ما بعد از تو سخت از آنها انتقام بكشيم. و در تفسير امام (ع) و اهل بيت اينطور است: «فانا بعلى منهم منتقمون» ما بواسطه وجود مقدس امير المؤمنين (ع) از اين امة انتقام ميكشيم. چه از رحمت و كرامت پيغمبر اكرم (ص) آن بود كه در حال حيات پيغمبر امة او را عذاب ننمود چنانچه ميفرمايد وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِيهِمْ انفال 33    ماداميكه ميان امة هستى خدا آنها را عذاب نكند. و پس از پيغمبر اكرم (ص) فتنه هائى برپا شد كه اكثر امة بر اثر آن هلاك شدند.

يا عذابى كه وعده بآنها داديم بتو اى پيغمبر بنمايانيم و بشمشير تو از آنان انتقام كشيم چه ما همه گونه قدرت و توانائى بر هلاكت آنها داريم.

حضرت صادق (ع) فرمود معناى آيه آنست اى محمد (ص) اگر ترا از مكه بسوى مدينه ببريم، دوباره بازگردانيم و بدست على بن أبي طالب از قريش انتقام بكشيم.

 ابن بابويه و طبرسى ذيل آيه فوق از جابر بن عبد اللّه روايت كرده‏اند گفت سال حجة الوداع در خدمت پيغمبر اكرم بمكه مشرف شده بودم در منى متوجه اصحاب شد و فرمود من مى‏بينم و ميشناسم شما را كه بعد از من بكفر برميگرديد و بعضى از شما گردن بعض ديگر را زده و جدا مينمايد سوگند بخدا هرگاه چنين عمل زشتى از شما سر بزند من در كتيبه ميزنم شما را و شما در آنجا مرا مى‏شناسيد پس از آن توجهى بامير المؤمنين (ع) نمود و سه دفعه فرمود اگر من نزنم شما را البته على بن أبي طالب ميزند شما را، در آن هنگام حالت پيغمبر تغيير نمود و اثر وحى ظاهر گشت جبرئيل نازل شد و آيه فإما نذهبن بك فانا منهم منقمون بعلى بن أبي طالب را آورد. و اينحديث را سمعانى در فضائل و ابن مغازل در مناقب روايت كرده‏اند و اين دو نفر از بزرگان علماء سنة هستند.

                       تفسير جامع، ج‏6، ص: 256

38-43  زخرف

على بن ابراهيم از ابى حمزه ثمالى روايت كرده گفت حضرت باقر (ع) فرمود تأويل اين آيات چنين نازل شده حَتَّى إِذا جاءَنا ...38   يعنى اولى و دومى وقتى كه از دنيا بسوى ما باز آيند يكى از آنها با نهايت حسرت بديگرى ميگويد كاش ميان من و تو فاصله‏اى باندازه دورى مشرق و مغرب بود تو بسيار همنشين و يار بدى بودى. در آنوقت پروردگار به پيغمبر خطاب ميكند و ميفرمايد بفلان و فلان و تابعين آنها بگو امروز پشيمانى بحال شما سودى ندارد چه در دنيا بآل محمد (ص) ظلم و ستم نموده و حقوق آنها را غصب كرديد همه شما در عذاب دوزخ شريك هستيد پس از آن به پيغمبر ميفرمايد آيا تو اين كران را ميتوانى بشنوانى يا اين كوران و نابينايان و گمراهان را راه‏نمائى و هدايت كنى اگر ما ترا بجوار خود برديم از فلان و فلان و  پيروان آنها سخت انتقام ميكشيم آنگاه فرمود اى رسول ما بآنچه در باره ولايت على (ع) بر تو وحى ميشود تمسك كن چه ولايت على (ع) راه راست و صراط مستقيم ما ميباشد.

                       تفسير جامع، ج‏6، ص: 257

وَ إِنَّهُ لَذِكْرٌ لَكَ وَ لِقَوْمِكَ وَ سَوْفَ تُسْئَلُونَ 44  بدانكه وحى آسمانى براى تو و قومت شرف و موجب سر بلنديست و البته از شما در باره وحى بازپرسى مينمايند.

در كافى ذيل آيه فوق از حضرت باقر (ع) روايت كرده فرمود پيغمبر اكرم فرموده مراد از ذكر من هستم و اهل بيت من نيز اهل ذكر ميباشند و بايد از رهبران آنها سؤال نمود نه از جهال و مردم نادان.

در محاسن از حضرت صادق (ع) روايت كرده مراد از ذكر قرآن است و اهل آن آل محمد (ص) هستند و مقصود از قوم در آيه مزبور امير المؤمنين (ع) است كه  از مردم در باره ولايت آنحضرت پرسش و سؤال خواهد شد.

                       تفسير جامع، ج‏6، ص: 258

وَ سْئَلْ مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رُسُلِنا ...45

در كافى ذيل آيه فوق از ابى ربيع روايت كرده گفت در خدمت حضرت باقر (ع) براى اداء فريضه حج بمكه مشرف شده بودم هشام بن عبد الملك با نافع بن ازرق مولى عمر بن خطاب نيز بحج آمده بودند هشام بحضرت باقر (ع) توجه كرد ديد مردم ميان ركن و مقام اطراف حضرتش را احاطه نموده مسائل دينى سؤال مينمايند نافع از هشام سؤال كرد اين شخص كيست هشام از روى تمسخر گفت محمد بن على بن حسين بن على بن أبي طالب (ع) پيغمبر اهل كوفه است نافع گفت الحال ميروم مسائلى چند از او پرسش ميكنم كه پاسخ آنها را جز پيغمبر و وصى او كسى نميتواند بدهد هشام باو گفت برو سؤال كن شايد او را در ميان مردم خجل و شرمنده نمائى نافع پيش رفت گفت اى محمد بن على (ع) من تورات و انجيل و زبور و فرقان را خوانده و حلال و حرام آنها را شناخته‏ام از تو سؤالاتى ميكنم كه جز پيغمبر و وصى او كسى ديگر نميتواند جواب سؤالات مرا بدهد حضرت باقر (ع) سر مبارك را بلند نمود و فرمود هر چه ميخواهى سؤال كن عرض كرد فاصله ميان عيسى و محمد (ص) چه مدت بوده فرمود باعتقاد خودت جواب بدهم يا بعقيده مردم؟

عرض كرد بهر دو، فرمود باعتقاد تو ششصد سال و بعقيده مردم پانصد سال بود عرض كرد بفرمائيد معناى آيه وَ سْئَلْ مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رُسُلِنا چيست محمد (ص) كدام يك از پيغمبران را مشاهده نمود تا از آنها سؤال و پرسش كند آيا فاصله ميان او و عيسى كه آخر پيغمبران است پانصد سال نبود پس چگونه پيغمبران را ديده تا بتواند از آنها سؤالى نمايد حضرت باقر (ع) در جواب او ابتداء آيه سُبْحانَ الَّذِي أَسْرى‏ را تلاوت نمود پس از آن فرمود از آياتيكه پروردگار به پيغمبرش در شب معراج نشان داد آن بود كه در بيت المعمور تمام پيغمبران را محشور و جمع نمود جبرئيل آنها را صف‏بندى كرده سپس اذان و اقامه گفت هر فصلى دو مرتبه و

 «حى على خير العمل»

را نيز گفت آنگاه محمد (ص) را مقدم داشت تا بر تمام پيغمبران امامت كرد و نماز خواند چون از نماز فارغ شد آيه فوق نازل شد خطاب نمود به پيغمبر و فرمود از جميع پيغمبران كه در عقب تو حضور دارند سؤال كن چه چيز را پرستش ميكنيد و بر چه شهادت و گواهى ميدهيد تمام آنها گفتند شهادت ميدهيم كه پروردگارى جز خداى يكتا و يگانه نيست و براى او شريك و مانندى نباشد و گواهى ميدهيم بر تو اى محمد (ص) كه فرستاده خداوند و اقرار و اعتراف داريم بر نبوت تو و ولايت على بن أبي طالب (ع) پروردگار از ما جميع پيغمبران عهد و پيمان گرفته بر نبوت تو و بر ولايت امير المؤمنين على بن أبي طالب (ع) و فرزندان كرامش نافع گفت راست فرموديد اى محمد بن على (ع) سوگند بخدا شما ائمه اوصياء پيغمبر اكرم (ص) و خلفاء او هستيد در تورات و انجيل و زبور و فرقان اسامى شما نوشته شده است و شما سزاوارتر از غير خودتان ميباشيد.

 تفسير جامع، ج‏6، ص: 261

 وَ ما نُرِيهِمْ مِنْ آيَةٍ إِلَّا هِيَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِها وَ أَخَذْناهُمْ بِالْعَذابِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ هيچ معجزه و آياتى بآنها ننموديم جز آنكه از آيت ديگر بزرگتر بود همه را تكذيب كردند ما هم آنها را بعذاب و بلايا گرفتار كرديم تا بسوى ما بازآيند.

ابن قولويه در كتاب كامل الزياره ذيل آيه فوق از عبد اللّه بن بكر ارجانى روايت كرده گفت باتفاق حضرت صادق (ع) بمكه مشرف شده بودم در بين راه عبورمان بكوه سياهى كه در طرف چپ جاده واقع شده افتاد كه بسيار وحشتناك بود بحضرت صادق (ع) عرض كردم اى فرزند رسول خدا كوهى وحشتناك‏تر از اين نديدم فرمود اى عبد اللّه آيا ميدانى اين چه كوهى است عرض كردم نميدانم فرمود نام آن كمد است واقع شده بمحاذى واديه‏اى از واديه‏هاى دوزخ كه در آن قاتلين و ظالمين پدرم حضرت امام حسين (ع) معذب هستند عبور ننمودم از اين مكان مگر آنكه مشاهده نمودم آن دو نفر را كه فرياد و استغاثه مينمايند، بآنها گفته و ميگويم اين عذاب و كيفر بخاطر ظلم و ستمى است كه بما آل محمد (ص) نموده حق ما را غصب  كرده و ما را بقتل رسانيده و باعث تجرى مردم شده‏ايد خداوند رحم نكند بكسيكه رحمت بفرستد بر شما، و بعض از اوقات توقف مينمايم در آنمكان تا قدرى تسلى و تشفى خاطرم بشود ابن بكر ميگويد حضورش عرض كردم اى فرزند رسول خدا ناله و فرياد آنها را ميشنويد فرمود بلى استغاثه ميكنند و فرياد ميزنند اى حجت خدا پيش بيا تا ما بدست شما توبه كنيم در آنوقت صدائى ميشنوم كه ميگويد بآنها بگو ساكت باشيد و سخن مگوئيد كه فرياد و استغاثه بحال شما سودى ندارد ابن بكر ميگويد مجددا حضورش عرض كردم اى فرزند رسول خدا شما از صداهاى ايشان ترس و وحشت نميكنيد فرمود اى عبد اللّه دلهاى ما غير دلهاى مردم ديگر است بدان كه فرشتگان بر ما نازل ميشوند و گذشته و آينده را بما خبر ميدهند و از هر چه در روى زمين و آسمان واقع ميشود ما را آگاه گردانند عرض كردم آيا امام مشرق و مغرب جهان را مشاهده مينمايد فرمود چگونه مشاهده نميكند و حال آنكه حجة خداست بر تمام چطور تصور ميشود كه قوم و طايفه‏اى از نظر حجة پروردگار غايب و پنهان باشند امام شاهد و گواه بر خلايق است چگونه آنها را نمى‏بيند يا مانعى وجود دارد ميان مخلوقات و امام تا ايشان را مشاهده ننمايد خداوند نسبت به پيغمبرش ميفرمايد وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلَّا كَافَّةً لِلنَّاسِ سبا 28   يعنى ما نفرستاده‏ايم تو را مگر بسوى تمام مخلوقات و امام هم بعد از رسول قائم مقام پيغمبر است و او شاهد بر خلق است خداوند در باره ائمه ميفرمايد سَنُرِيهِمْ آياتِنا فِي الْآفاقِ وَ فِي أَنْفُسِهِم‏فصلت 53  ْ اى ابن بكر كدام آيه و علامة در عالم بزرگتر از ما ائمه وجود دارد و چه آيه‏اى را پروردگار بغير از ما ائمه بجهانيان نشان داد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: